Ο ρόλος της λίμνης Κερκίνης είναι σημαντικός και πολυδιάστατος, γι` αυτό το λόγο και χαρακτηρίστηκε ως υγρότοπος διεθνούς σημασίας, συμπεριλαμβανόμενος στον κατάλογο της Σύμβαση Ramsar το 1974. Η λίμνη συγκρατεί τα νερά του ποταμού Στρυμόνα και αποτρέπει τον κίνδυνο πλημμύρας στα χαμηλότερα σημεία της πεδιάδας των Σερρών. Είναι κύρια πηγή υδάτων για την άρδευση της ευρύτερης περιοχής, η οποία, λόγω αυτού, καθίσταται μία από τις πιο παραγωγικές της χώρας. Η ποικιλία που υπάρχει σε είδη πανίδας και χλωρίδας είναι τεράστια. Τόπος διαχείμανσης για πολλά είδη πουλιών, εκ των οποίων αρκετά είναι υπό εξαφάνιση ή υπάρχουν πλέον σε μικρούς πληθυσμούς.

Ορισμένοι από τους κατοίκους ασχολούνται με την αλιεία, αφού η λίμνη είναι μία από τις πλουσιότερες της Ελλάδας σε ψάρια του γλυκού νερού. Τέλος η λίμνη είναι τόπος αναψυχής, προσφέροντας στους επισκέπτες της πληθώρα δραστηριοτήτων, ενώ για τους επιστήμονες είναι μια αστείρευτη πηγή γνώσης και έρευνας, γιατί λίγες περιοχές μπορούν να συνδυάζουν τόσα πολλά οικολογικά φαινόμενα και τόσο μεγάλη βιοποικιλότητα.